آموزش زبان انگلیسی به کودکان چه در فضای کلاس عمومی و چه در خانه، همیشه برای معلمان زبان چالش است. خلاقیت و بازیگوشی‌های کودکان، ورود جدیدشان به فضای عمومی و دوری از والدین، آشنایی با همسالان و تجربه‌های جدید هر کدام می‌تواند یک چالش جدی برای معلم و ارتباطش با کودک باشد، به همین خاطر باید برای روش تدریس زبان به کودکان از بازی، سرگرمی، تفریح و… استفاده کرده و به زبان خودشان با آن‌ها صحبت کرد. ما بارها به والدین پیشنهاد دادیم که کلاس زبان برای کودکان پیشنهاد خوبی نیست و اصلاً کودک در سنین پایین نباید وارد فضای آموزشی جدی و استرس‌های رقابت با همسالان و… شود، پس برای یک تجربه جدید از روش آموزش زبان به کودکان در ادامه با راهکارهای ما همراه باشید.
چرا باید به کودکان زبان انگلیسی را یاد دهیم؟
پیش از معرفی راهکارهای روش تدریس زبان به کودکان بیایید درباره اهمیت آموزش انگلیسی به نسل جدید صحبت کنیم. چند سالی می‌شود که سازمان ملل، معیارهای سواد را از خواندن و نوشتن تغییر داده و دو معیار کار با کامپیوتر و تسلط به زبان بین‌المللی را هم به‌عنوان معیار سنجش سواد معرفی کرده است. با این حساب برای زندگی در جامعه مدرن همه ما ناگزیر از یادگیری انگلیسی هستیم.
از طرف دیگر برای مهاجرت که در جامعه ایران زیاد شده است، برای ثبت‌نام فرزندمان در مدارس بین‌المللی، اردوهای تابستانی مدارس مطرح دنیا و موارد مشابه باید حتماً کودکان از سنین پایین با انگلیسی آشنا شوند.
از مسئله مهاجرت و اپلای برای ادامه تحصیل و لزوم مدرک زبان هم که بگذریم، آموزش از سنین پایین به مراتب راحت‌تر بوده و می‌دانید هرچقدر چیزی را بیشتر در دوران طفولیت بیاموزیم، آموزشمان عمیق‌تر است و بیشتر در خاطرمان می‌ماند؛ به همین خاطر لازم است که از سنین پنج یا شش‌سالگی آموزش انگلیسی به کودک را شروع کرده و بعد از نه‌سالگی روی آموزش جدی او وقت و هزینه بگذاریم. با این مقدمه بیایید سراغ تکنیک‌های روش تدریس زبان به کودکان برویم.
تکنیک‌های نوین تدریس زبان به کودکان
برای روش آموزش زبان به کودکان شاید از دوران خردسالی خودمان فقط بازی، درست کردن کاردستی و گاهی موسیقی‌های کودکانه را به‌خاطر داشته باشیم، اما در عصر حاضر همه چیز تغییر کرده و روش تدریس زبان به کودکان هم از این قاعده مستثنی نیست.
چیزی که باید به‌خاطر داشته باشید این است که کودکان اصلاً در محیط آموزشی خشک چیزی را نیاموخته و بیشتر کلافه میشوند، از طرف دیگر با توجه به حجم بازیگوشی و شیطنتی که دارند، باید بتوانید توجهشان را در کلاس جذب کرده و چیزی جالب‌تر از حواس‌پرتی‌های معمول به آن‌ها ارائه دهید. با این توضیحات در آموزشتان بد نیست که راهکارهای زیر را هم دنبال کنید.
از جادوی موسیقی غافل نشوید!
اگر یادتان باشد خودمان هم در سنین خردسالی عبارات ساده انگلیسی مانند سلام و احوالپرسی و… را با برخی از موسیقی‌های کودکانه سبک آموزشی کتاب‌های lets go و interchange یاد گرفتیم. استفاده از موسیقی به‌عنوان روش آموزش زبان به کودکان هنوز هم یکی از بهترین راهکارها است.
الفبای انگلیسی، نام برخی حیوانات، رنگ‌ها، اشیای موجود در کلاس یا خانه همگی کلماتی هستند که از طریق موسیقی و با اشاره به آن‌ها کودک یاد گرفته و چون نوعی آهنگ است، آن را حفظ می‌کند. در واقع تبدیل برخی موارد آموزشی دستور زبانی، کلمات جدید و حتی دیالوگ‌ها به موسیقی که آهنگ داشته باشید، یک روش آموزش زبان است و خوشبختانه این روزها با وجود یوتیوب و دیگر منابع آموزشی تا دلتان بخواهد موسیقی و ویدئوی کودکانه مخصوص آموزش زبان به کودکان در دسترس است که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
برای آموزش به کودک تصویرسازی کنید!
دیگر روش تدریس زبان به کودکان تصویرسازی است. اگر یادتان باشد سال گذشته در تیک‌تاک یک سبک ویدئو به نام Head, shoulders, knees, and toes ترند شد که رقصنده‌ها به ترتیب با نشان دادن سر، شانه، زانو و انگشت‌هایشان که در متن آمده بود، میرقصیدند. این مورد بهترین مثال برای استفاده از تصویرسازی جهت آموزش به کودکان است.
تصویرسازی برای کودکان جذاب است، باعث لذتشان شده و توجهشان را به کلمات جدید و نحوه استفاده از آن جلب می‌کند؛ زیرا هرکدامشان می‌خواهند چیزی را که یاد گرفته از معلم تقلید کرده و اجرا کنند. یادتان باشد که کودکان مقلدان خیلی خوب و با استعدادی هستند.
با این حساب هر نوع آموزشی را که می‌توانید با کمک تصویرسازی به کودکان داشته باشید، آماده کرده، دیاگرام کشیده یا برایش بازی طراحی کنید تا بتوانید از طریق آن برخی آموزش‌ها به کودک را داشته باشید. مثلاً در همان مثال ترند بالا که با کمک موسیقی و رقص بود، کودک حداقل نام 4 عضو بدنش را یاد می‌گیرد.
برای آموزش دستور زبان از تجربه کودکان استفاده کنید!
از سنین بالاتر مثلاً نه‌سالگی بهتر است که آموزش زبان کمی جدی شده و کودک کم‌کم با برخی قواعد ساده دستور زبان و گرامر آشنا شود. برای آموزش دستور زبان به کودکان که کمی سخت‌تر است، می‌توانید از همراهی خودشان استفاده کنید.
مثلاً بخواهید که دور کلاس نشسته و یک خاطره تعریف کنند، قاعدتاً خاطره مربوط به زمان گذشته و بهترین روش برای یادگیری گذشته ساده past simple است، بعد از شنیدن خاطرات کودکان و یادگیری دستور زبان از آن‌ها بخواهید که با چیزی که یاد گرفتند، خاطراتشان را دوباره به همکلاسی‌هایشان بگویند. این همراهی و دخالت کودک در مسیر آموزشی برایش جذاب است و باعث ماندگاری بیشتر آموخته‌ها در ذهنش می‌شود.
از بازی غافل نشوید!
هنوز هم بهترین روش تدریس زبان به کودکان سنین پایین‌تر بازی است. بسیاری از متخصصان آموزشی اعتقاد دارند که تحصیل کودکان در سنین پایین بدون همراهی بازی و سرگرمی اصلاً بار آموزشی نداشته، برای کودک جذاب نیست و بلافاصله فراموش می‌شود، به همین خاطر هم بازی نه فقط برای آموزش زبان، بلکه برای دیگر درس‌ها هم یکی از مؤثرترین روش‌های پیشنهادی است؛ زیرا امکان کشف معما، حل کردن مسئله، تلاش برای فهمیدن و دیگر چالش‌ها را در اختیار کودک قرار می‌دهد.
در راستای همین بازی یکی از بهترین روش‌های آموزش واژگان جدید به کودکان تئاترهای کلاسی کوتاه سه – چهاردقیقه‌ای role playing است. شما می‌توانید با مجموعه آنچه کودکان در کلاس آموختند و با استفاده از منابع آموزشی فضای وب، یک تئاتر کلاسی چنددقیقه‌ای طراحی کرده و تعدادی از کلمات جدید برای آموزش را هم در دیالوگ‌ها بگنجانید، سپس از دانش‌آموزان بخواهید با یک هفته تمرین برای اجرای تئاتر آماده شوند. این نمایش برای سایر همکلاسی‌ها اجرا شده و بچه‌ها باید کلمات جدیدی را که شنیده یا متوجه شدند بعد از پایان نمایش به معلمشان گفته و معنایش را حدس بزنند.
با یادگیری معنای کلمات جدید حالا باید هرکسی جمله خودش را ساخته و از این کلمات جدید استفاده کند. به این ترتیب در یک آموزش نسبتاً سخت و وقت‌گیر برای معلم، کودکان هم از سرگرمی کلاسشان لذت بردند، هم تجربه جدید داشتند و هم تعدادی کلمه یاد گرفتند. برای منابع آموزشی این مسیر می‌توانید از انواع الگوهای پیشنهادی گوگل و یوتیوب برای سطوح زبان مختلف مثلاً starter یا pre- intermediate استفاده کرده یا ایده بگیرید.
مرور درس‌های قبلی را فراموش نکنید!
به‌عنوان آخرین نکته از روش تدریس زبان به کودکان یادتان باشد که حتماً درس‌های قبلی را مرور کنید. کودکان معمولا خارج از کلاس مطلبی را مطالعه نکرده و همه آموزششان به محیط و فضای کلاس بازمی‌گردد. در محیط خانه هم ممکن از انیمه یا کارتون انگلیسی نگاه نکرده و کلا از فضای آموزشی دور باشند، به همین خاطر آن‌ها به اندازه یک بزرگسال درس نخوانده و رمز موفقیت در مسیر یادگیری‌شان فقط تکرار است.
تکرار کلمات و جملات آموزش داده شده، انجام تمرین و به قول قدیمی‌ها مشق نوشتن، تکرار برخی قواعد دستور زبانی ساده همگی از بهترین روش‌ها برای مرور آموخته‌های قبلی در کلاس و برای زبان‌آموز است.
